1 listopada 2012 r. wprowadzono obowiązek etykietowania opon na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej. Etykiety zawierają informacje o parametrach bezpieczeństwa i cechach środowiskowych każdej opony. Pomagają one porównać opony pod względem przyczepności na mokrej nawierzchni, zużycia paliwa oraz poziomu generowanego hałasu. Informacje dotyczące opon podawane są na etykiecie w następującej kolejności:
Klasa efektywności paliwowej (opory toczenia) ( litera od A do G)
Klasa przyczepności na mokrej nawierzchni (litera od A do G)
Klasa i wartość pomiarowa zewnętrznego hałasu toczenia (dB)
Klasa przyczepności na mokrej nawierzchni (litera od A do G)
Litera A najlepsza przyczepność
Litera G najgorsza przyczepność
Przyczepność na mokrej nawierzchni oznacza zdolność przylegania opony do jezdni pokrytej warstwą wody. Klasę przyczepności na mokrej nawierzchni określa się na podstawie długości drogi hamowania. Długość drogi hamowania określa się od momentu wciśnięcia pedału hamulca do całkowitego zatrzymania się pojazdu. Droga hamowania na mokrej nawierzchni samochodu osobowego z oponami o klasie przyczepności G jest aż o 18m dłuższa niż tego samego samochodu z oponami klasy A. Klasę przyczepności na mokrej nawierzchni określa się na podstawie współczynnika przyczepności na mokrej nawierzchni (G) zgodnie ze skalą od A do G.
Współczynnik przyczepności na mokrej nawierzchni (G) | Klasa przyczepności na mokrej nawierzchni |
1,55≤ G | A |
1,40≤ G≤ 1,54 | B |
1,25≤G≤1,39 | C |
Puste | D |
1,10≤G≤1,24 | E |
G≤ 1,09 | F |
Puste | G |
Klasa efektywności paliwowej (opory toczenia)
Litera A oznacza najmniejsze zużycie paliwa
Litera G oznacza największe zużycie paliwa
Opór toczenia opon to parametr określający, z jaką siłą przeciwstawia się ona toczeniu po powierzchni (siła działająca przeciwnie do kierunku jazdy opony). Układ napędowy samochodu musi pokonać opór toczenia opon. Oznacza to, że silnik musi dostarczyć dodatkową moc, a w konsekwencji zużyć więcej paliwa. W związku z tym opór toczenia jest parametrem opony wpływającym na zużycie paliwa. Niższy opór toczenia oznacza mniej paliwa potrzebnego do utrzymania samochodu w ruchu oraz mniejszą emisję dwutlenku węgla.
Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Komisję Europejską różnica w zużyciu paliwa pomiędzy oponami typu A i G może wynosić nawet 7,5%. W przypadku przeciętnego samochodu osobowego oznacza to ok. 0,65l na 100km. Z kolei w przypadku kompletu opon samochodu ciężarowego różnica rzędu 1 kg/t przekłada się na oszczędność paliwa na poziomie 5%. Dla zmniejszenia zużycia paliwa ważna jest odpowiednia konserwacja opon. Dokładne wartości zależą od rodzaju pojazdu, warunków drogowych oraz stylu jazdy.
Współczynnik oporów toczenia RRC wyrażony jest w kg/t. Poniżej przedstawiono klasy efektywności energetycznej oraz współczynniki oporów toczenia dla samochodów osobowych.
Klasa efektywności energetycznej | Współczynnik oporów toczenia RRC (kg/t) |
A | RRC ≤ 6,5 |
B | 6,6 ≤ RRC ≤ 7,7 |
C | 7,8 ≤ RRC ≤ 9,0 |
D | pusta |
E | 9,1 ≤ RRC ≤ 10,5 |
F | 10,6 ≤ RRC ≤ 12,0 |
G | RRC ≥ 12,1 |
Klasa efektywności paliwowej D nie występuje. Pozostawienie „pustej” klasy D ma na celu wyraźny podział opon na opony o wyższej efektywności paliwowej i opony o niższej efektywności paliwowej.
Klasa i wartość pomiarowa zewnętrznego hałasu toczenia (dB)
Zewnętrzny hałas toczenia opony mierzony jest w decybelach (dB). Na etykiecie umieszczona jest ikona głośnika z falami określającymi poziom hałasu. Im więcej fal, tym głośniejsze opony. Zewnętrzny hałas toczenia mierzony jest przy prędkości pojazdu wynoszącej 80 km/h. Podawany jest w postaci wartości liczbowej w dB i w postaci klasy.
Klasy:
1 – najcichsza opona
3 – najgłośniejsza opona
1 czarna fala dźwiękowa określa najniższy poziom hałasu,
2 czarne fale dźwiękowe określają średni poziom hałasu,
3 czarne fale dźwiękowe odpowiadają wysokiemu poziomowi hałasu.
W 2016 r. zaostrzono limity hałasu oraz zmieniono klasy podziału opon ze względu na szerokość. Dopuszczalny poziom emisji hałasu uzależniony jest od rozmiaru opon. Poniżej przedstawiono dopuszczalne poziomy emisji hałasu dla opon osobowych (C1).
Nominalna szerokość przekroju (klasy podziału opon ze względu na szerokość) | Dopuszczalny poziom dB |
185 i mniej | 70 |
Powyżej 185 do 245 włącznie | 71 |
Powyżej 245 do 275 włącznie | 72 |
Powyżej 275 | 74 |
Źródło: Regulamin nr 117 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych
Powyższe wartości graniczne są wyższe o 1dB dla opon śniegowych, opon o zwiększonej nośności lub wzmocnionych lub dowolnego połączenia tych klasyfikacji.
Poniżej przedstawiono dopuszczalne poziomy emisji hałasu dla samochodów dostawczych (C2) i ciężarowych (C3).
Klasa opon | Kategoria zastosowania | Wartości graniczne w dB |
C2 | Opony normalne | 72 |
Opony trakcyjne | 73 | |
C3 | Opony normalne | 73 |
Opony trakcyjne | 75 |
Źródło: Regulamin nr 117 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych
W przypadku opon do zastosowań specjalnych powyższe wartości graniczne podwyższone są o 2 dB. Dopuszcza się dodatkowe 2 dB w przypadku opon śniegowych trakcyjnych klasy C2. W przypadku wszystkich pozostałych opon klas C2 i C3 dopuszcza się dodatkowy 1 dB.
Opony wyprodukowane przed listopadem 2016 r., których poziom zewnętrznego hałasu nie spełnia limitów określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 669/2009 z dnia 13 lipca 2009r. mogą być sprzedawane przez okres 30 miesięcy, licząc od dnia 1 listopada 2016 r.
Na etykiecie znajduje się również logo UE, odniesienie do rozporządzenia 1222/2009 (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych zasadniczych parametrów) oraz klasa opon:
C1 opony do samochodów osobowych
C2 opony do samochodów dostawczych
C3 opony do samochodów ciężarowych
Obowiązkiem etykietowania objęto opony osobowe, SUV, dostawcze, terenowe, do samochodów ciężarowych, do autobusów oraz opony do naczep i przyczep.
Obowiązkiem etykietowania nie są objęte opony:
- do samochodów z datą pierwszej rejestracji przed 1.10.1990 r.
- bieżnikowane;
- motocyklowe;
- rajdowe;
- z kolcami;
- zapasowe;
- posiadające indeks prędkości niższy niż 80 km/h;
- do pojazdów zabytkowych;
- profesjonalne, do jazdy w różnym terenie;
- o znamionowej średnicy obręczy nie większej niż 25,4 cm lub
mniejszej niż 63,5 cm.
Wzór etykiety
Etykietowanie opon ma na celu doprowadzenie do zmian na rynku opon, które spowodowałyby rozpowszechnianie opon paliwooszczędnych, znanych również pod nazwą opon o niskim oporze toczenia (LRRT). Opony ze względu na ich opór toczenia odpowiadają za 20% - 30% zużycia paliwa przez pojazdy. W związku z tym, zmniejszenie oporu toczenia może w znaczący sposób przyczynić się do efektywności energetycznej w transporcie drogowym, a tym samym do zmniejszenia emisji CO2 pochodzącej z transportu drogowego.
Opony umożliwiające obniżenie zużycia paliwa są opłacalne ekonomicznie. Różnica cenowa w przypadku lepszych opon zostanie zrekompensowana oszczędnościami uzyskanymi przez cały okres ich użytkowania. W związku z tym, nabywcy opon są bezpośrednio zainteresowani zmniejszeniem swoich rachunków za paliwo, natomiast społeczeństwo jest zainteresowane ograniczeniem emisji spalin pochodzących z transportu drogowego.
Etykiety na oponach mają ponadto zapewnić użytkownikom samochodów możliwość świadomego wyboru opon na podstawie zharmonizowanych informacji na temat efektywności paliwowej opon, ich przyczepności na mokrej nawierzchni i zewnętrznego hałasu toczenia. Przewiduje się, że dostarczanie informacji na temat parametrów opon w postaci etykiety zachęci użytkowników do zakupu opon bezpieczniejszych, cichszych i pozwalających na zmniejszenie zużycie paliwa. To z kolei zachęci producentów opon do optymalizacji tych parametrów opon.